مجوز کمیسیون ماده یک چیست؟

اخذ مجوز کمیسیون ماده یک برای شرکت ها و تولیدکنندگانی که در حوزه فناوری های نوین، دانش بنیان و تولیدات داخلی فعالیت می کنند، گامی مهم محسوب می شود. این مجوز به شرکت ها و تولیدکنندگانی داده می شود که محصولات یا خدماتی با ارزش افزوده بالا و قابلیت رقابت در بازارهای جهانی تولید می کنند. هدف از صدور این مجوز، حمایت از تولیدات داخلی، توسعه فناوری و دانش بنیان، و تسهیل در صادرات محصولات است. کمیسیون ماده یک با بررسی دقیق درخواست ها و تطبیق آنها با قوانین و مقررات مربوطه، تصمیم نهایی در مورد صدور یا عدم صدور مجوز را اتخاذ می کند.

ماشین آلاتی که نیاز به اخذ مجوز کمیسیون ماده 1 دارند

ماشین آلاتی که در دسته های زیر قرار می گیرند، معمولاً برای مجوز کمیسیون ماده 1 واجد شرایط هستند:

• ماشین آلات صنعتی با فناوری بالا: این ماشین آلات شامل تجهیزات پیشرفته ای مانند دستگاه های CNC، ربات های صنعتی، ماشین آلات تولید قطعات دقیق و... می شود.
• ماشین آلات خط تولید: ماشین آلاتی که در خطوط تولید کارخانجات مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و در تولید محصولات با ارزش افزوده بالا نقش دارند.
• تجهیزات پزشکی: دستگاه های تشخیصی و درمانی پیشرفته مانند دستگاه های MRI، Ct اسکن، دستگاه های لیزر جراحی و... از جمله این تجهیزات هستند.
• تجهیزات آزمایشگاهی: دستگاه های آزمایشگاهی پیشرفته ای که در مراکز تحقیقاتی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.
• تجهیزات انرژی های نو: تجهیزات مربوط به تولید انرژی های تجدیدپذیر مانند پنل های خورشیدی، توربین های بادی و... .

شرایط اخذ مجوز کمیسیون ماده

واردات کالا فرآیندی چند مرحله ای است که نیازمند طی کردن مراحل اداری و دریافت مجوزهای لازم است. برخی از مهم ترین مراحل این فرآیند عبارتند از:

دریافت کارت بازرگانی: اولین و اساسی ترین گام برای ورود به تجارت بین الملل و واردات کالا، اخذ مجوز بازرگانی است. این کارت به منزله شناسنامه تجاری فرد یا شرکت واردکننده محسوب می شود.

کسب مجوزهای تخصصی :بسته به نوع کالایی که قصد واردات آن را دارید، ممکن است به مجوزهای خاصی نیاز داشته باشید. برای مثال، واردات ماشین آلات سنگین مستلزم مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

عدم تولید داخلی: عدم تولید داخلی به معنای وابستگی به واردات است .این مسئله در فرآیند گرفتن مجوز کمیسیون ماده یک، که برای حمایت از تولیدات داخلی طراحی شده، ایجاد مشکل می کند .کالاهای وارداتی با فناوری بالا یا بدون مشابه داخلی، شانس بیشتری برای دریافت این مجوز دارند .در مقابل، کالاهایی که مشابه داخلی دارند، با محدودیت های بیشتری برای ترخیص کالا مواجه می شوند.

قدمت ماشین آلات: قدمت ماشین آلات یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی درخواست مجوز کمیسیون ماده یک است. معمولاً ماشین آلاتی که فناوری های نوین و به روزتری دارند، شانس بیشتری برای اخذ این مجوز دارند. با این حال، صرفاً نو بودن ماشین آلات کافی نیست و عوامل دیگری مانند میزان بومی سازی فناوری، ارزش افزوده ایجاد شده و قابلیت رقابت در بازارهای جهانی نیز در تصمیم گیری کمیسیون موثر است.

کسب سایر مجوزها: در برخی موارد، علاوه بر مجوزهای تخصصی، ممکن است به مجوزهای دیگری از سازمان های مرتبط نیز نیاز باشد. مثلاً برای واردات کالاهایی که نیاز به حمل ونقل جاده ای دارند، مجوز از سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای ضروری است.

ترخیص کالا از فرودگاه امام خمینی

روند اخذ مجوز کمیسیون ماده 1 گمرکی

برای گرفتن مجوز کمیسیون ماده یک، به طور معمول مدارک زیر مورد نیاز است:

• ثبت سفارش: درج اطلاعات کالا برای واردات در سامانه جامع تجارت
• پروفرمای کالا: فاکتوری که توسط فروشنده خارجی صادر شده و مشخصات کامل کالا را در بر می گیرد
• مجوزهای لازم: اخذ مجوز بهداشتی، استاندارد و سایر مجوزهای مورد نیاز بسته به نوع کالا
• گواهی مبدا: گواهی که نشان می دهد کالای وارداتی از کدام کشور صادر شده است
• گزارش کارشناسی: گزارشی که توسط کارشناسان سازمان توسعه تجارت تهیه می شود و در آن به بررسی فناوری کالا، مشابه داخلی آن و ارزش افزوده آن پرداخته می شود

پس از تکمیل مراحل ثبت سفارش، مدارک مورد نیاز به سازمان توسعه تجارت ارائه می گردد. کارشناسان این سازمان، مدارک ارسالی را به دقت بررسی کرده و در صورت لزوم، درخواست مدارک تکمیلی می نمایند. در نهایت، چنانچه کالا مطابق با ضوابط و مقررات تعیین شده توسط کمیسیون ماده یک باشد و کلیه مدارک مورد نیاز به صورت کامل و صحیح ارائه شده باشد، مجوز واردات صادر خواهد شد؛ در غیر این صورت، درخواست متقاضی رد می گردد.

بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک شهریار

گمرک های مختلفی در کشور وجود دارند که هر کدام وظیفه ترخیص کالاهای خاصی را بر عهده دارند. به عنوان مثال:

• ترخیص کالا از بندرعباس :برای ترخیص کالا از بندرعباس، پس از دریافت مجوزهای لازم، باید به گمرک بندرعباس مراجعه و مراحل ترخیص را طی کرد.
• ترخیص کالا از گمرکات تهران: برای ترخیص کالا از گمرکات تهران (مانند گمرک فرودگاه امام خمینی، گمرک شهریار و ...) نیز همین مراحل طی می شود.
• ترخیص کالا از گمرک شهریار :گمرک شهریار یکی از گمرکات مهم کشور است که برای ترخیص کالاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. برای ترخیص کالا از این گمرک، باید به سایت گمرک ایران مراجعه و از آخرین تغییرات قوانین و مقررات مطلع شد.

نمونه هایی از اخذ موفق مجوز کمیسیون ماده

• واردات ماشین آلات خط تولید خودروهای برقی
• واردات قطعات الکترونیکی خودروهای هوشمند
• واردات مواد اولیه دارویی خاص
• واردات تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته
• واردات تجهیزات حفاری و تولید
• واردات نرم افزارهای تخصصی

نمونه اخذ ناموفق مجوز ماده 1

واردات قطعات الکترونیکی :واردات قطعات الکترونیکی برای تولید محصولات داخلی، نیازمند اخذ مجوز کمیسیون ماده یک است. اما اگر قطعات مشابهی در داخل کشور تولید شود یا امکان تولید داخلی آن ها وجود داشته باشد، درخواست مجوز با مشکل مواجه می شود.

واردات گوشی های هوشمند: بسیاری از شرکت ها برای عرضه مدل های جدید گوشی های هوشمند در بازار داخلی، اقدام به واردات این محصولات می کنند. اما با توجه به افزایش تولید داخلی گوشی های هوشمند و وجود مدل های مشابه در بازار، روند ترخیص موبایل با چالش های جدی مواجه شده است. بسیاری از شرکت ها علی رغم درخواست مجوز کمیسیون ماده یک، به دلیل سیاست های حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از واردات بی رویه، با رد درخواست خود مواجه می شوند. این موضوع باعث شده تا فرآیند واردات گوشی های هوشمند و ترخیص آن از گمرک پیچیده تر و زمان بر شود.

واردات قطعات خودرو: واردات قطعات خودرو، به ویژه قطعاتی که در داخل کشور تولید می شوند، با محدودیت هایی مواجه است. کمیسیون ماده یک تلاش می کند تا با حمایت از تولیدکنندگان داخلی، از واردات بی رویه قطعات جلوگیری کند.

واردات خودروهای سواری: واردات خودروهای سواری در ایران به دلیل وجود تولید داخلی و سیاست های حمایتی از محصولات داخلی با محدودیت های فراوانی مواجه است. این محدودیت ها با هدف حمایت از خودروسازان داخلی و کاهش وابستگی به واردات اعمال شده است.

شرایط و نحوه ورود و ترخیص ماشین آلات کارکرده

• دریافت فرم درخواست و ارائه به کمیته ماده 1
• دریافت فرم حقوق و سد بازرگانی
• بررسی فرم ارائه شده به کمیته
• دریافت فرم درخواست کالای مستعمل
• دریافت فرم درخواست و بررسی کالای مستعمل
• ارائه فرم جهت تمدید مجوز درخواستی
• بررسی و نظر سنجی در خصوص موارد خاص کالای مستعمل
• ارائه فرم تعهد مشخصات کالا

معمولا با توجه به شرایط موجود اقتصادی و بهره برداری از تولید در داخل شرکت های تولیدی تصمیم به واردات ماشین آلات مستعمل می نمایند که هم مقرون به صرفه باشد و هم توان تولید را در کشور بالا ببرند. با توجه به شعار انقلابی جهش تولید باید با حمایت همه جانبه و رفع موانع محقق گردد، شایان ذکر است این شعار رهبر معظم انقلاب برای شرکت های تولیدی دارای اهمیت می گردد. لذا این روش مقرون به صرفه و جایگزینی برای ماشین آلات قدیمی با ماشین آلات مستعمل در خط تولید می باشد. از این رو واردات ماشین آلات مستعمل راهی مقرون به صرفه خواهد بود که همین ماشین آلات مستعمل و دست دوم جهت ورود و ترخیص کالا دارای شرایطی می باشند. پس صاحبان شرکت های تولیدی که قصد ورود این نوع از ماشین آلات را دارند، می بایست مجوزی از وزارت خانه مربوطه اخذ نمایند که این مجوز خاص، توسط سازمان توسعه تجارت صادر می گردد. جهت دریافت این مجوز که به نام کمیسیون ماده یک شناخته و صادر می شود و اعضای این کمیسیون از وزارت صنعت و معدن، کشاورزی و امور اقتصادی و دارایی و همچنین نماینده قانونی بانک مرکزی و نماینده اتاق بازرگانی می باشند که این اعضا تمامی موارد را بررسی و درخصوص درخواست صاحب کالا تصمیم گیری می کنند و نیز اعضای کمیسیون ماده یک موارد زیر را مورد بررسی قرار می دهند.

1- نوع ماشین آلات و حقوق ورودی کالا

یکی از موارد مهمی که در این کمیسیون بررسی می گردد، امکان تولید ماشین آلات می باشد که ارزیابی می گردد و همچنین اگر شرکتی امکان تولید داشته باشد و نتواند نیاز جامعه را برطرف نماید این امکان موثر می گردد. لذا طبق قانون و ماده 42 متن ذیل مطابق و عیناً از کتاب آیین نامه اجرایی قانون و مقررات در خصوص کالاهای مستعمل ذکر شده است.
ورود خودروهای مستعمل از جمله راه سازی در چهارچوب قانون مربوطه و آیین نامه اجرایی آن امکان پذیر است. ورود تجهیزات، دستگاه و ماشین آلات مستعمل برای خط تولید با رعایت مقررات مربوط به تایید وزارتخانه تولیدی ذیربط می باشد.

بیشتر بخوانید: ترخیص لوازم یدکی خودرو

موارد ذیل نیاز به دریافت کمیسیون ماده یک می باشد:

• ماشین آلات جهت استفاده در معدن
• ماشین آلات جهت استفاده دستگاه های ورزشی
• ماشین آلات خط تولید
• ماشین آلات دست دوم کشاورزی

جهت اخذ کمیسیون ماده یک که متشکل از نمایندگان

• وزارت صنایع و معادن
• کشاورزی، امور اقتصاد و دارایی بانک مرکزی و اتاق بازرگانی و صنایع معادن ایران می باشند.

کالاهای مستعمل که نیاز به اخذ مجوز استاندارد را دارند، می بایست گواهی استاندراد نیز برای آنها اخذ گردد.

در شرایطی که فرد یا شرکتی قصد داشته باشد که دستگاه یا ماشین آلات مستعمل را به کشور وارد نمایند می بایستی مجوزی را از سازمان توسعه تجارت با عنوان کمیسیون ماده یک دریافت و اقدام به ورود نمایند.  

چرخه کار آن بدین صورت است صاحب کالا باید مربوطه به کالا که قصد ورود دارد را (پروفرما/PI) به سازمان توسعه و تجارت دارد و در صورت تائید این سازمان مجوز را صادر و تحویل می نمایند
بازرگانی احدی با داشتن تجربیات ترخیص کالا آمادگی ارائه هرگونه مشاوره در خصوص اخذ مجوز کالای مستعمل و یا کمیسیون ماده یک از وزارت خانه ی مربوطه را دارد