گمرک یک سازمان دولتی است که به عنوان مسئول اجرای قوانین و اخذ حقوق ورودی و خروجی که شامل واردات و صادرات و همچنین مسئول اجرای قوانین واردات و صادرات و ترخیص کالا و اجرای قوانین کالاهای همراه مسافر را عهده دار می باشد. ترخیص کالا (clearance) یا همان آزادسازی کالا از گمرک به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران از سال های بسیار دور در ایران قدمت دارد.

تاریخچه گمرک در ایران 

در زمان اشکانیان در ایران، اداره گمرک جهت ترخیص کالا بود و کالاهایی مانند: ابریشم، و ادویه از هندوستان وقتی وارد می گردید در دفتر مخصوصی ثبت و از صاحب کالا مبلغ معینی به عنوان حقوق کالا دریافت می گردید. در زمان های قدیم در ایران رویه تجارت آزاد برای ترخیص بود و در زمان صفویه از کالاهای وارداتی حقوق و عوارض با نام قرضه دریافت می گردید. در زمان شاه سلیمان، گمرک اجاره داده شد و تا دو قرن ادامه داشت. در سال 1277 اجاره گمرک لغو گردید و علت لغو این اجاره، عهد نامه  ترکمن چای بود که از کالاهای وارد شده از روسیه 5% حقوق گمرکی اخذ شود. در واقع حقوق گمرکی در ایران بر اساس و پایه 5% قرار گرفت. دولت ایران از زمان مظفرالدین شاه اقدام به استخدام مستشاران بلژیکی کرد. پس از استقرار دوره مشروطیت وزارت از مستشاران بلژیکی سلب  گردید و اداره گمرک با نظارت وزارت دارائی بود. از ابتدا تعرفه گمرکی شامل وزن و ارزش کالا بود که در سال 1282 توسط مستشاران باژیکی تنظیم شده بود. سپس با القای کاپیتولاسیون تعرفه گمرکی در سال 1307 بر پایه حداقل و حداکثر حقوق گمرکی تصویب گردید.

در سال های 1315 و 1320 و 1329و1332 تعرفه گمرکی چندین بار تغییر کرد،با توجه به تجربیات جامعه ملل که طرحی را بر اساس تعرفه گمرکی تهیه کرده بود که در اکثر کشورهای جهان مورد استقبال قرار گرفت و  بالاخره قانون و تعرفه گمرکی در 10/4/1337 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. که قانون فوق مشتعمل بر 36 ماده تنظیم که شامل  21 فصل و 86 بخش و 991 نوع کالا می باشد.

جهت دریافت آخرین اطلاعات و اخبار گمرکی به کانال تلگرام ترخیص کالا احدی مراجعه نمایید.